Liny stalowe

Do produkcji lin wykorzystuje się trzy podstawowe komponenty

drut do produkcji lin: stalowy, aluminiowy, miedziany
rdzeń (wkładka) liny
smar do lin

Drut do lin

Do produkcji lin obciążonych mechanicznie stosuje się najczęściej druty stalowe. Metale kolorowe stosuje się wtedy, gdy lina ma przewodzić prąd elektryczny. Podstawową częścią liny jest drut, którego parametry wpływają na własności i jakość końcowej liny stalowej. Drut do lin stalowych jest produkowany ze stali niskostopowej w gatunku 12.

Na jakość drutu wpływa:

wielkość i ilość zanieczyszczeń w drucie
wielkość i ilość wad powierzchniowych drutu powstałych przy walcowaniu albo ciągnieniu
struktura drutu
temperatura przy obróbce drutu

Rdzeń liny

Zadaniem rdzenia liny jest utworzenie mocnego, ale równocześnie elastycznego podłoża dla splotek liny, które są spiralnie owinięte wokół tego rdzenia. Rdzeń zabezpiecza przed promieniowym przesuwaniem się splotek, bocznymi naciskami i jednocześnie wypełnia miejsce pomiędzy splotkami. Kolejnym zadaniem rdzenia jest zapewnienie kolistego przekroju liny stalowej i dostarczanie smaru do liny. Materiałem rdzenia liny są najczęściej różne tworzywa sztuczne. Są one odporne na wyższe temperatury, mają większą wytrzymałość na ścieranie i rozciąganie od materiałów naturalnych stosowanych w przeszłości. Rdzeń musi mieć porowatą strukturę tak, aby mógł wchłonąć dostateczną ilość smaru. W niektórych przypadkach rdzeń liny jest metalowy. Dotyczy to eksploatacji w temperaturach ponad 60 °C i sytuacji, kiedy wymagana jest większa nośność liny przy danym przekroju. Część służąca do smarowania znajduje się pomiędzy liną wewnętrzną, a jej zewnętrznym oplotem. Takie liny są sztywniejsze.

Smar do lin

Smar chroni linę przed korozją, zmniejsza tarcie pomiędzy drutami i splotkami oraz liną i rolką i chroni przed wnikaniem zanieczyszczeń i wody do wnętrza liny.

Wymagane własności:

smar nie może wyciekać
smar nie może być usuwany przez wodę i ciecze, z którymi się kontaktuje
smar musi być stale odporny na warunki atmosferyczne i temperaturę pracy, aby chronić linę przed korozją
smar nie może oddziaływać korozyjnie, ani chemicznie w inny sposób na materiał drutu

Smary dobiera się zależnie od przeznaczenia liny, w szczególności smary stosuje się do przesmarowywania lin podczas eksploatacji.

Konstrukcja liny:

Jest zależna przede wszystkim od wzajemnego ułożenia drutów w splotce oraz samych splotek. Podstawowe rozwiązania są zdefiniowane w STN 02 43xx

Oznaczenia lin stalowych

Liny oznacza się normą techniczną i liczbą uzupełniającą
Przykład oznaczenia: 12 STN 02 4324.45
Numer przed STN – nominalna średnica liny
Pierwsza cyfra za numerem normy – znamionowa wytrzymałość drutu
Druga cyfra za numerem normy – wykończenie powierzchni drutów, kierunek i sposób skręcenia

Cyfra	Znamionowa wytrzymałość drutu w MPa
2	1270
3	1370
4	1570
5	1770
6	1960
7	1670
0	1770

Cyfra	Powierzchnia drutu	Sposób skręcenia	Kierunek skręcenia
1	goły	przeciwzwite	prawy
2	goły	przeciwzwite	lewy
3	goły	stejnosměrný	prawy
4	goły	stejnosměrný	lewy
5	ocynkowany	przeciwzwite	prawy
6	ocynkowany	przeciwzwite	lewy
7	ocynkowany	stejnosměrný	prawy
8	ocynkowany	stejnosměrný	lewy